Onderzoek naar klasse(n) justitie in Nederland

Intro:

In de Tweede Kamer werd onlangs bij de bespreking van de begroting van Justitie en Veiligheid 2019 een motie van de SP aangenomen om een onderzoek te doen naar klassenjustitie in Nederland.

Een motie van DENK om er op toe te zien dat rechters hun bijbaantjes opgeven werd helaas afgewezen.

Vele partijen zijn echter van te voren getipt dat het voor advocatenkantoren mogelijk is om rechters in te huren voor in-compagnie cursussen om tegen betaling tips te krijgen om in de rechtszaal rechters te “bespelen”. Uiteraard worden deze goed betaalde nevenactiviteiten door een aantal rechters i.h.a. niet aan de grote klok gehangen.

Het zou de politieke partijen die tegen deze motie hebben gestemd sieren als ze in hun verkiezingsprogramma ook het thema “struisvogelpolitiek” zouden opnemen.

De vraag is natuurlijk wie nu dat onderzoek naar klassenjustitie moet gaan uitvoeren, wanneer dat gaat beginnen en welke zaken onderzocht gaan worden.

Laten we de onderzoekscommissie een handje helpen met een kleine greep uit zaken waarbij succes bijna voor 100 % gegarandeerd is als de commissie onafhankelijk te werk wil gaan:

• Een oude zaak die zelfs bij de meeste rechtbankjournalisten niet bekend is

‘de Wassenaardeal’:

Een schokkend kijkje daarachter gaf de Wassenaarse miljonair Eddy de Kroes. Die was door de Hoge Raad veroordeeld tot 2 jaar gevangenisstraf wegens fraude. Maar daar waren z’n vrienden het niet zo mee eens. Die kregen het voor elkaar dat OvJ Hans Vos hem in 1992 een briefje overhandigde waarin stond dat hij z’n straf niet hoefde uit te zitten. En het werkte! Ook toen deze geheime deal onbedoeld in 2003 bekend werd en de Haagse vice president Paris daar iets van moest vinden. En die vond op aangeven van mr. Spong dat de Kroes na zoveel opgewekt vertrouwen door de Staat definitief niet meer naar de gevangenis hoefde! Maar Vos ook niet voor zijn in opdracht gepleegde ambtsmisdrijf evenmin als zijn superieuren. Want tot ieders grote opluchting wist Vos niet meer van wie hij dat briefje had moeten schrijven. Dus eind goed al goed want zo bleven ook de vrienden van De Kroes veilig buiten beeld. En als dank voor zoveel discretie: een promotie voor Hans Vos. En de Hoge Raad die De Kroes veroordeeld had? Daar wisten ze altijd al dat de conclusie uit het IRM rapport niet zo ver ernaast zat, namelijk dat je ook in NL met de juiste nestgeur, relaties of enveloppe het recht gewoon naar eigen hand kon zetten.

Het hoogste rechtscollege in “de internationale stad van vrede en recht” liet zich voor de gelegenheid niet door ‘van wrok bezeten querulanten’ maar door eigen mensen als een volstrekt irrelevant, nep college wegzetten. En….zonder enig protest want héél Nederlands: na deze majeure ondermijning van de rechtstaat dit keer géén Kamervragen, voorpaginanieuws, verontwaardigde hoogleraren, advocaten of (want geen Wilders) nabeschouwing in Buitenhof. Alleen, ere wie ere toekomt, Eric Smit (ex Quote) die de zaak ooit naar buiten bracht voorzag de hele kwestie in Follow the Money van extra details. En Peter R de Vries weidde er in de Telegraaf onder de titel “een walm van corruptie en vriendjespolitiek” een column aan. De ontluisterende conclusie van deze Wassenaardeal kan niet anders zijn dan dat de dames en heren in toga achter goed gesloten deuren desgewenst zelf probleemloos het fundament onder de rechtstaat wegslaan. En omdat in die kringen iedereen toekijkt, zwijgt en niet ingrijpt werd de wijsheid van Einstein nog eens bevestigd dat de wereld geen gevaarlijke plaats is omwille van hen die het kwaad begaan, maar omwille van hen die alles afremmen en laten begaan.

• Een meer recent voorbeeld van onderscheid van behandeling is van de zaak ‘Wilders t.o.v. Westenberg’.

Rechter Westenberg mocht 19 of 20 getuigen horen (volgens Cees Poot), hoewel die getuigen natuurlijk niet konden ontkennen dat Westenberg NIET met Hugo Smit gebeld had. Daarom extra ridicuul om dan toch 20 getuigen toe te staan. Echter Kamerlid Wilders wilde 4 getuigen verhoren en kreeg maar toestemming voor maar 2 getuigen. De logica ontbreekt. Schrijnend verschil in behandeling. Uiteraard lijkt de verklaring dat de strafrechters collega Westenberg mild wilden behandelen – en Wilders moest stevig aangepakt worden – onder druk van minister Opstelten cs.

De Hoge Raad had onlangs geen reden meer om oud-rechters in bescherming te nemen en veegde de vloer aan met het besluit van mr. van Delden uit 2004 om de liegende en intimiderende collega Westenberg op kosten van de belastingbetaler te laten procederen tegen advocaat Hugo Smit. Het duurde even maar nu zag zelfs de Hoge Raad in dat Westenberg glashard had gelogen over zijn intimiderende telefoongesprek met Smit. Maar de volstrekte willekeur in de rechtspraak brengt met zich mee dat in de strafrechtelijke variant de meineed van Westenberg weer niet bewezen ‘kon’ worden! En oud-griffier van der Togt, die de partijdigheid van Westenberg aan het licht had gebracht was op 30/10 jl zelfs door het gerechtshof in den Bosch nog veroordeeld om €125.000 schadevergoeding te betalen aan Westenberg! Met zulke ‘onafhankelijke’ raadsheren leer je het wel af om misstanden binnen de rechterlijke macht aan te kaarten. Onder het mom van onafhankelijkheid kan immers iedere rechter zijn persoonlijke mening en voorkeur tot norm verheffen terwijl de hele kwestie toch met een douw van Westenberg in de kiem gesmoord had kunnen worden. In plaats daarvan vraagt Hugo Smit nu zo’n €5 miljoen schadevergoeding omdat – leve de werkdruk(!) – Van Delden c.s. er een 18 jaar durende, tijdrovende, kostbare puinhoop van maakten met blijvende reputatieschade. En …. oud-griffier Van der Togt moet dan nog in cassatie omdat de Bossche raadsheren dat zelf uitlokten en maar hopen dat ze daar dezelfde rechters treft als Hugo Smit.

• De ‘Duisenberg- deal’ is ook een opmerkelijke zaak.

Vanaf de jaren 90 zijn er zo’n 400.000 aandelenlease – contracten afgesloten, maar lang niet alle gedupeerden zijn verder gaan procederen. Een groot deel ging in 2007 akkoord met de Duisenberg-regeling, vernoemd naar de toenmalige president-directeur van De Nederlandsche Bank (DNB) die bemiddelde. De gedupeerden werden vaak met een habbekrats afgescheept. Uit artikelen in Financiële Consument blijkt dat de “kleine man” geen schijn van kans heeft als hij tegen grotere partijen procedeert, zeker als de raadsheer van het Gerechtshof een voormalig advocaat van Aegons advocatenkantoor is geweest en wordt aangesteld als raadsheer-commissaris om het AFM – onderzoek vanuit het Gerechtshof te begeleiden, in Aegon kringen ook wel “onze Wouter” genoemd. Overigens was deze rechter ook ooit legal counsel van Shell en liet hij zich gewoon benoemen tot raadsheer in een Wet CAM procedure over een grote Shell schikking.

• De ‘Zambesi-zaak’ vraagt ook om opheldering.

Op de site bearingpontcaribbean is een interessant artikel te lezen over de rol van toenmalig rechter-commissaris mr. Veenhof in het corruptieonderzoek tegen twee belangrijke politici op Bonaire. Het corruptie onderzoek door het OM moest van mr. Veenhof binnen vijf maanden zijn afgerond. Een schier onmogelijke opgave. Het mag dan ook niet vreemd gevonden worden dat de twee politici voor fraude en witwassen zijn vrijgesproken en het ook nooit tot een rechtszaak is gekomen voor de vermeende corruptie. Een aantal oud-collega’s vonden dan ook dat mr. Veenhof in deze strafrechtelijke procedure de plank helemaal had misgeslagen. Joep Dohmen van NRC heeft ook in diverse artikelen zijn vraagtekens gezet bij de integriteit van mr. Veenhof.

Het optreden van mr. Veenhof als voorzitter van een arbitragecommissie in een door dr. J. Eustatia aangevraagde arbitrageprocedure op Curaçao is ook zeer opmerkelijk te noemen. In deze zaak heeft het er alle schijn van dat mr. Veenhof zijn onpartijdigheid al snel uit het oog verloren heeft.

• Ook op ‘het gebied van auteursrecht’ blijkt dat een werknemer die zijn oude werkgever gaat beconcurreren meestal aan het kortste eind trekt als die werkgever daar niet van gediend is:

Bij het Hoge Raad (HR) Arrest Technip vs Goossens, oud-werkgever vs. ex-werknemer , hierbij in Epiloog (magazine AMI 2006, page 153-161) geeft prof. A.A. Quaedvlieg commentaar dat de Nederlandse rechter in zulke gevallen een reflex van afkeuring heeft. Quaedvlieg stelt dan ook vast dat de HR al bij voorbaat gekozen lijkt te hebben voor eiser Technip. De HR heeft advies gevraagd aan advocaat-generaal prof. D.W.F. Verkade. In zijn 60-pagina advies was Verkade tegen Auteursrecht op het kinetisch schema, immers techniek valt niet onder auteursrecht. Toch besliste de HR voor auteursrecht op het kinetisch schema. Ook prof. A.A. Quaedvlieg was bij zijn bespreking van arrest tegen, evenals andere bekende auteursrecht deskundigen zoals prof P.B. Hugenholtz. In 2012 besliste het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in een analoge zaak ook dat zo’n database niet in aanmerking komt voor auteursrecht. Dit kon op brede steun van deskundigen in Nederland rekenen. Kortom, de HR gaat in tegen advies van de advocaat-generaal in, slooft zich uit voor het Franse Technip en wordt dan door het EHRM in 2012 gecorrigeerd. Typisch geval van klassenjustitie ten voordele van een grote maatschappij.

Een vergelijkbare zaak speelt al meer dan 30 jaar en komt nog steeds in de actualiteit.

Bij de procedures van Alfred Mol vs KTI BV/ Technip van 1980-2013 was de eerste 10 jaar weinig op de rechtsgang aan te merken. Dan kwam er een Kort Geding (KG) 93/677 waarbij de zitting dan op verzoek van eiser KTI meer dan 6 maanden werd uitgesteld. Wat is er dan nog spoedeisend ? KG rechter mr. E.J. Numann hield zitting zonder griffier – dus geen pottenkijkers en KG rechter Numann kon zijn gang gaan. Eiser KTI bv moest inderdaad op de zitting expliciet toegeven, dat Mol geen geheime know-how bij KTI had kunnen pikken, want KTI kon er niet over beschikken. Echter KG rechter Numann deed in zijn vonnis toch ten onrechte voorkomen alsof AM geheime know-how van eiser had gepikt. Nb, die geheime know-how was eenvoudig te verkrijgen via theses op de bibliotheek van de  Politecnico in Milaan. M.a.w. het vonnis van KG rechter Numann was een typisch voorbeeld van een verkeerde voorstelling van zaken (mogelijk t.g.v. de afwezigheid van een griffier) om partij KTI te helpen. Bijgevolg kon KG rechter Numann een hele serie verregaande ge- en verboden opleggen incl. verlof tot gijzeling. Advocaat mr. Huib Mars was zo coulant om een Affidavit  te geven dat het vonnis niet overeenstemde met de feiten. Eiser maakte dankbaar gebruik van het verleende verlof tot gijzeling. Mol werd kort na de zitting van de bodemprocedure in januari 1995 aangehouden. Hierop volgde weer een KG ter betwisting van rechtmatigheid van de aanhouding, dat heel vlot geweigerd werd door KG rechter mr. B.C. Punt. Bij het spoedappel besliste voorzitter prof. mr. J. Brinkhof dat langer gijzelen zinloos gezien de volharding van Mol, zodat Mol na 128 dagen gijzeling weer vrij man was. Hierop is Mol een verklaring voor recht procedure begonnen met als eis: vaststellen dat de gijzeling “ab initio” onrechtmatig is geweest. Dit werd door de arrondissementsrechtbank (uiteraard) afgewezen. Maar bij het Hof besliste prof. mr. J. Brinkhof terecht dat gezien niet houden aan de formaliteiten de gijzeling inderdaad “ab initio” onrechtmatig was geweest.
Bij de bodemprocedure had eiser geen bewijs van verkrijgen van auteursrecht kunnen aantonen. Prof. D.W.F. Verkade had in 7-pagina advies geconcludeerd dat eiser geen auteursrecht had verkregen, dus je zou mogen verwachten, dat hiermee de procedure zou eindigen. Echter voorzitter mr. J.H.P.J. Willems stelde niettemin dat eiser wel had aangetoond auteursrecht te hebben verkregen. Alleen werd niet vermeld, hoe dat zou zijn gebeurd. Blijkbaar wilde voorzitter Willems eiser KTI helpen – d.w.z. partijdige rechtspraak. Bijgevolg diende de advocaat van Mol begin 1996 een verzoek in tot horen van getuigen. Echter dit werd geweigerd door mr. Dil-Stork. Waarom zo’n verzoek tot horen van getuigen weigeren? Uiteraard is het raadzaam om getuigen vroegtijdig te verhoren i.v.m. geheugenverlies, bewerken van getuigen enz. Bij het Hof werd de bodemprocedurehoofdzaak zo veel mogelijk getraineerd door voorzitter mr. J. Fasseur-van Santen. Verhoren van getuigen in de hoofdzaak is verzocht begin 1996 door advocaat mr. R. de Lauwere, maar konden t.g.v. traineren zodoende pas in 2004 beginnen. In 2008 meldde getuige Losco dat hij tegen collega’s Dente en Ranzi in December 1989 (d.w.z. 19 jaar eerder !) gezegd zou hebben, dat zij met zijn bijdrage mochten doen wat ze wilden. Hierop reageerde de rechter – commissaris Van Sandick enthousiast, dat dit het bewijs van overdracht zou zijn – en dicteerde vervolgens zijn nogal partijdige interpretatie aan de griffier. Volgens Mol is dat geen overdracht van auteursrechten geweest, want voor een overdracht is vereist dat de rechthebbende expliciet verklaart e.e.a. over te dragen en ontvanger moet verklaren e.e.a. te willen ontvangen. Uiteraard is betaling gebruikelijk, maar hierbij niet gedaan. Mol stelt hierbij dat hij meer prijs stelt op de letterlijke weergave van het verhoor, dan de nogal partijdige interpretatie van de rechter-commissaris. Dit zou eigenlijk de regel moeten zijn. Op basis van dit griffier verslag besliste het Hof dat eiser KTI/ Technip per 1-1-1990 de auteursrechten had verkregen.

Gezien het traineren door het Hof heeft de advocaat van Mol twee maal wraking gedaan in 2004 en 2008. In beide gevallen beslisten de twee wrakingscommisies dat het Hof (mr. Fasseur-van Santen) correct gewerkt had. Hierop heeft Mol dan in 2007 een procedure bij het EHRM geëntameerd. Merkwaardig toch dat het Europees Hof er geheel anders over oordeelde. In Juni 2009 werd de Staat der Nederlanden veroordeeld voor de trage behandeling van het Gerechtshof. Dit betekent schending van Art.13 te weten ‘redelijke termijn’- en d.w.z. bijgevolg onrechtmatige rechtspraak. De conclusie is dan ook, dat deze wrakingscommissies niet objectief zijn bij beoordelen van collega’s. De slager keurt eigen vlees. Ook is aangetoond dat de Nederlandse wetgeving te kort schiet. Er is geen rechtsmiddel als vereist in Article 13. Ergo, er is geen gesloten stelsel van rechtsmiddelen. De Staat is ook opgedragen voor aanpassing van wetgeving in deze te zorgen. Een groot aantal EU auteursrechtdeskundigen hebben geen hoge dunk van de arresten van de HR zoals blijkt uit het Research Handbook of the Fure of EU Copyright.

Volgens Mol heeft het Hof (mr. Fasseur – van Santen en al eerder de arrondissementsrechtbank met voorzitter mr. J.H.P.J. Willems en KG rechter mr. E.J. Numann) zich ingespannen om eiser KTI/Technip onregelmatig te bevoordelen. Eiser kon zelf in 1995 bij de arrondissementsrechtbank en ook bij het Hof in 1996/97 geen verkrijgen van auteursrechten aantonen. Bijgevolg had de arrondissementsrechtbank en het Hof dan al de eisen moeten afwijzen. KG rechter mr. Numann heeft zelfs bewust een valse voorstelling van feiten gegeven, aldus Mol. Ook bleek eiser over het concept van het vonnis te kunnen beschikken. Het is volgens dan ook niet uitgesloten dat mr. Numann betaald is voor hand en span diensten. Nb., omkoping is/was een normale procedure bij KTI/Technip bij acquisitie volgens Mol. Het grote Franse ingenieursbureau Technip (in de CAC – 40 index) heeft KTI na 2000 overgenomen. Nb., Technip, Parijs is bekend vanwege de recente veroordeling in de grote Nigeriaanse “bribery” (omkoop) – affaire.

• En dan is er ook nog een ‘simpele alimentatiekwestie’ :

In deze zaak, die aanleiding was voor een hoofdartikel in de Nieuwe Revu van 26 oktober 2016, heeft de leugen geregeerd en aantoonbare meineed en valsheid in geschrifte zette de rechters niet aan tot nadenken .

Conclusie:

De meeste rechtszaken kennen een hoog welles/nietes gehalte zoals menige ruzie op een schoolplein. Vele zijn met de juiste vraag, het voor handen zijnde bewijs of zelfs een telefoontje (‘had u die avond dienst’) simpel op te lossen. Maar als processen 10, 20 of zelfs 30 jaar duren dan weet je dat één procespartij wordt ontzien en de ander kapot wordt geprocedeerd.

Vergeleken met een Wassenaardeal is het creatief omgaan met en negeren van feiten, beginselen, wetten en procedureregeltjes door rechters ten behoeve van een favoriete procespartij, een kleinigheid. Een rechter vindt tenslotte iets wel of juist niet (on)voldoende aannemelijk.

Anders gezegd: de feiten bepalen voor de rechter niet het vonnis, maar de rechter bepaalt met het vonnis de feiten. Van de ene rechter krijg je voor dezelfde gebeurtenis een schadevergoeding, van de andere of in hoger beroep kan je ernaar fluiten.

Gezien het bovenstaande is het nogal aanstootgevend dat minister Grapperhaus en voorzitter mr. Frits Bakker van de Raad voor de Rechtspraak zo hoog opgeven van de Nederlandse civiele rechtspraak.