De Trias Politica, de scheiding der drie staatsmachten, raakt steeds meer ontwricht.

Al jarenlang heeft mr. Jetten zijn vaste column in de Beekdaeler. Hij wisselt luchtige onderwerpen af met meer ernstige onderwerpen en haakt vrijwel  altijd in op de actualiteit. Nu is het weer tijd voor een serieus  onderwerp.

In De Beekdaeler van 4.12.19 beschrijft  mr. Jetten op pagina 2 in zijn wekelijkse column de rechtstaat.

Rechtstaat

Het is een prachtig vakantieland met een indrukwekkende geschiedenis. Malta in de Middellandse Zee ten zuiden van Sicilië. Ik ben er verschillende malen geweest. Helaas is het nu een gevaar voor de hele Europese Unie. Dat concludeert het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. Tot deze conclusie kwam hij na een gedegen onderzoek dat hij instelde, toen hij door de Raad van Europa als rapporteur was benoemd na de moord op de Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia, ruim twee jaar geleden. Zij onderzocht corruptie en vermeende banden tussen de premier en de georganiseerde misdaad en toen ze teveel aan de weet kwam, werd ze uit de weg geruimd door een bom die aan haar auto was bevestigd. Haar onderzoek richtte zich op dat moment op minister Konrad Mizzi en stafchef Keith Schembri. Beide politici kwamen voor in de “Panama Papers” en in nogal wat corruptiezaken. Daarom was Daphne’s bijnaam: de Eenpersoons WikiLeaks. Omtzigt ontdekte tijdens zijn onderzoek “enorme belangenverstrengelingen die iedereen ziet, behalve premier Joseph Muscat zelf”. Vorige week kwam het moordonderzoek in een stroomversnelling nadat de zakenman Yorgen Fenech werd gearresteerd, die met zijn jacht het eiland  probeerde te ontvluchten. Ministers en stafchef Schembri traden af en ook premier Muscat heeft toegezegd in januari 2020 te zullen vertrekken. Omtzigt is de kwaaie pier en kreeg van de Maltezen een motie van wantrouwen aan zijn broek. Alle 46 andere landen van de Raad van Europa blijven echter achter hun rapporteur staan, die beweert dat de premier van Malta veel te machtig is. “Hij benoemt rechters, de politiechef en alle ministers. Bijna elke parlementariër heeft wel een bijbaan aan hem te danken. Daardoor is er bijna geen controle meer van het parlement op de regering en is het de vraag of Malta nog wel een rechtstaat is.” We letten in Europa vooral op Polen en Hongarije en daardoor kon het kleine Malta ongemerkt ontsporen.

Hoe zit het met de rechtsstatelijkheid van Nederland? Tijdens het Congres van Forum voor Democratie afgelopen zaterdag in Barneveld werd er terecht op gewezen, dat knellende coalitieakkoorden met wisselende regeringspartijen de politiek al vele jaren in een wurggreep houden. Ons parlement kan daarom niet langer naar behoren functioneren. Ook al ontspoort het op talloze beleidsterreinen, er gebeurt nauwelijks iets fundamenteels om het tij te keren. De drukte op het Malieveld van protesterende beroepsgroepen, zoals boeren, bouwvakkers, leraren, verpleegkundigen, politieagenten en jeugdzorgmedewerkers, laat zien, dat de samenleving op drift is en dat het landsbestuur te druk is met haar eigen zaakjes om zich te bekommeren om haar burgers. Die eigen zaakjes zijn natuurlijk de veel te nauwe banden met multinationals, die zich hier wentelen in een vriendelijk belastingparadijs. Maar wat nog erger is, de Trias Politica, de scheiding der drie staatsmachten, raakt steeds meer ontwricht. Ministers die zich bemoeien met rechtszaken (zoals de processen Wilders en Poch), liegende ministers die aan geheugenverlies lijden, een parlement dat tevergeefs moties van wantrouwen indient en verzuipt in geneuzel en gebeuzel en een rechtspraak die overbelast is en verder zo rot is als een mispel.

Afgelopen vrijdag stond er in het Nederlands Juristenblad een interessant opiniestuk van publicist Paul Ruijs getiteld “Partijdige rechtspraak”. Ik heb zijn boek “Wij zien u wel in de rechtszaal” over klassenjustitie destijds met smaak gelezen en ook nu slaat hij weer de spijker op de kop. Het gaat over de zogenaamde rechterlijke onafhankelijkheid. Hij onderzocht het bijbanenregister van alle Nederlandse rechters. De Wet rechtspositie rechterlijke ambtenaren art. 44a bepaalt, dat rechters hun nevenbetrekkingen moeten opgeven en dat deze worden opgenomen in een openbaar register. Maar in de praktijk blijkt, dat vele bijbanen niet worden opgegeven en dat het daardoor moeilijk is om na te gaan of een rechter wel onafhankelijk kan oordelen. Overigens is het met die registers bij andere beroepsgroepen vaak dezelfde ellende. Natuurlijk stond de Pleitacademie niet bij de nevenfuncties van rechters, die zich lieten inhuren om advocaten bij te scholen over hoe ze in de rechtszaal met succes zouden kunnen optreden. Deelname aan in-company-trainingen is voor rechters al sinds 2013 verboden of, zoals dat in die kringen heet, onwenselijk verklaard door de gezamenlijke rechtbankpresidenten. Maar er doken al gauw bureautjes op, waar rechters, soms compleet met foto en CV, werden aangeprezen om workshopbijeenkomsten te leiden voor advocatenkantoren. Uiteraard tegen forse honoraria. Hans Westenberg, voormalig vicepresident van de Haagse rechtbank, kreeg in 2013 de FIOD achter zich aan wegens verzwegen neveninkomsten van € 200.000 uit advieswerkzaamheden. Hij kwam ermee weg zonder straf. Hoe kom je er als rechtzoekende ooit achter dat de advocaat van de tegenpartij door de rechter is bijgeschoold als dat niet in het register staat? Ruijs slaakt de verzuchting: “Het is niet niets: de onwil, arrogantie en sabotage van de een tegenover de machteloosheid van de ander, maar dan wel van de derde staatsmacht, met functionarissen die ooit een ambtseed hebben afgelegd en anderen dagelijks de les lezen.”  Wie het interessante artikel zelf wil lezen, kan een kopie bij mij verkrijgen. Het geeft een schok, dat ook in ons land rechtstaat ondermijnende tendensen de kop opsteken. Daartegen moeten wij ons met alle macht verzetten.

Jacques