Dineke de Groot, een bedachtzame vrouw

In de Volkskrant van 24 november j.l. verscheen een profielschets van de nieuwe president van de Hoge Raad,  mevrouw Dineke de Groot.

Net zoals in haar inaugurale rede bij haar aanstelling op 2 november j.l.  zegt  Dineke de Groot in de Volkskrant dat ze wil werken aan het vertrouwen in de rechtspraak.

Wat mij betreft heeft ze een kans gemist om het blazoen van de rechterlijke macht wat op te poetsen toen ik haar een half jaar geleden getipt heb over een blooper van een raadsheer, die onlangs nog benoemd is tot waarnemend plaatsvervangend advocaat-generaal bij de Hoge Raad.

Dat ik niet de enige ben die twijfels heeft over het slagen van haar missie,  moge blijken uit de onderstaande door Paul Ruijs ingezonden brief die  het bij de gezagsgetrouwe Volkskrant waarschijnlijk niet zal halen.

Een moderne bedachtzame mevrouw

Echt vriendelijk keek ze niet, Dineke de Groot, “de eerste vrouw aan het roer van de Hoge Raad…” die op 24 november paginagroot stond afgebeeld in de Volkskrant boven een interview met de veelzeggende mededeling dat ze “….probeert te bouwen aan het vertrouwen”. Let wel, ze gaat er niet aan bouwen maar ze ‘probeert’ het. Daar wil je niet geopereerd worden als een pas benoemde ziekenhuisdirecteur zoiets over zijn intensive care afdeling zou zeggen. Bevindt het eerbiedwaardige instituut dat al eeuwenlang model dient te staan voor professionaliteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid , kortom voor integriteit en vertrouwen zich in een crisis? Hebben haar voorgangers Feteris en Corstens er zo’n puinhoop van gemaakt dat er alleen nog maar pogingen mogelijk zijn of bedoeld ze dat er gebouwd moet worden aan herstel van vertrouwen in de hele rechtspraak? Ze lijkt in ieder geval de ideale keuze als we Frank van Zijl van de Volkskrant moeten geloven. Die heeft haar met die typische kritiekloze Volkskrantadoratie voor hoge ambtenaren al bij leven heilig verklaard. Tevergeefs zoek je in het interview naar het antwoord waar het mis is gegaan met dat vertrouwen maar je struikelt wel over de superlatieven en de bij elkaar gesprokkelde loftuitingen uit haar juridische omgeving.  Alsof Zuidasadvocate ten Haaft, tevens plv raadsheer en landsadvocaat van de Belastingdienst publiekelijk ooit iets onaardigs over de President van de Hoge zou zeggen. Die komt dan ook niet veel verder dan een 30 jaar oude herinnering aan stagiaire de Groot die -toe maar-  “gericht is  op de inhoud”. Maar na typeringen als ”een vrouw zonder veel bewegende gezichtsspieren” en “ze is geen icoon” weten we dat ze van opera en bergwandelen houdt en kan ook hoogleraar Eddy Bauw, tevens plv raadsheer in den Haag en Amsterdam zich voorstellen dat -hij weet het niet zeker-  “zij op het eerste gezicht gereserveerd overkomt maar dat dat wegvalt als je haar beter leert kennen”. De enige kritische noot op de benoeming was afkomstig van – hoe kan het ook anders – een oud-rechter (Willem Korthals Altes) die het heeft over een ‘huiskamergeleerde’ die het ten enenmale niet in zich heeft om het geweten en gezicht van de rechtspraak te representeren. En geheel voorspelbaar vindt de Amsterdamse rechtbankpresident Wiertz dat ”onzin” en professor Arno Akkermans, schnabbelaar en uiteraard ook plv raadsheer vindt dat Korthals Altes “de aansluiting mist” en “dat we juist blij moeten zijn dat er eindelijk een moderne vrouw zit, in plaats van (met de complimenten aan de voorgangers) een stoffig oud manentje”.

Volgens de Volkskrant kroop die moderne vrouw van de “bedachtzame soort” met “superieure kennis van het recht” voorzichtig uit haar schulp en bewees daarmee meteen het gelijk van Korthals Altes. Ze maakte zich namelijk ‘bezorgd’ dat de “lager opgeleiden (Hilary Clinton zou het over de deplorables hebben) steeds minder vertrouwen hebben in de instituties en dus ook de  rechterlijke macht”. De hele parlementaire enquête naar het toeslagendrama en de chaos bij de belastingdienst moet haar zijn ontgaan of ze heeft nooit begrepen dat juist lager opgeleiden en minderverdienenden daar iets mee te maken hadden. En enig recht van spreken hadden.  In die schulp zal het ook wel niet opgevallen zijn dat ook minder laagopgeleiden zich zorgen maakten over het vertrouwen in de rechtspraak. Zo maar en greep: Verzwegen nevenfuncties, falende rechtbankpresidenten die dat gedoogden, rechters die ondanks de werkdruk overdag zelfs op advocatenkantoren bijverdienen, rechters inclusief raadsheren uit de Hoge Raad die – leven de  scheiding der machten- bijverdienden op de afdeling wetgeving van een ministerie en nog steeds een ontbrekende wettelijke toedelingsregeling van zaken waardoor rechters nog steeds zaken van zakelijke relaties behandelen. Waarschijnlijk heeft ze ook nog nooit gehoord van de door de Raad voor de Rechtspraak verspilde miljoenen om een liegende rechter tegen beter weten in aan zijn gelijk te helpen. Of van de rechter die €500 schadevergoeding toekende aan een €10.000 claimende moslima die haar kinderen thuis hield op een islamitische feestdag waardoor ze de schoolfoto misliepen. Gelukkig zegevierde in hoger beroep het gezond verstand maar ook daar moet je tegenwoordig voorzichtig meer zijn. Tja, als er alleen maar keuze is uit oude mannetje en wereldvreemde vrouwen van de bedachtzame soort dan moeten we  niet zeuren dat het gepeupel wat minder vertrouwen in de instituties begint te krijgen.   

Mr P.P.M. Ruijs  Den Haag