Wij van WC-EEND adviseren….

Inleiding: het Risk & Compliance Platform Europe vond het blijkbaar ook de moeite waard om aandacht te geven aan de interviews van Mr. Marc Fierstra van de Hoge Raad met Bas Mesters van de Volkskrant, waarin kritische vragen werden doodgezwegen.

21 juni 2021

drs. Michel Klompmaker

Op 5 juni jongstleden verscheen in De Volkskrant een interview met Mr. Marc Fierstra van De Hoge Raad, geschreven door Bas Mesters. Het interview kreeg een vervolg in de vorm van een digitale bijeenkomst op 17 juni jongstleden in het debatcentrum De Tussenruimte in Den Haag. Voor deze digitale bijeenkomst konden kijkers en belangstellenden zich aanmelden en één van de kijkers was Ir. Toon Peters met wie wij een gesprek hadden over zijn bijzondere ervaringen tijdens deze digitale bijeenkomst. 

Toon Peters verbaast zich, en met hem velen die daarmee op de een of andere manier mee geconfronteerd werden, over de laconieke manier waarop rechters de wetgeving voor zichzelf opzijschuiven. Hij maakt de vergelijking met de slogan uit Animal Farm van George Orwell “All animals are equal but some animals are more equal”. Met name daar waar het gaat om de simpele wettelijke verplichting voor rechters om hun bijbanen, al dan niet betaald, op te moeten geven. Dit is van het grootste belang omdat in Nederland de toewijzing van rechtszaken onderling door de rechters zelf geschiedt.  Het gevaar van verstrengeling met (in-) directe belangen ligt daarmee op de loer en dat is nu juist iets wat de onafhankelijke rechter moet voorkomen. Zelfs de schijn van belangenverstrengeling moet voorkomen worden. Bekend is het geval van een Raadsheer van het Gerechtshof in Arnhem, die alle zaken rond OHRA naar zich toetrok en standvastig de belangen van die verzekeringsmaatschappij verdedigde. In het interview in De Volkskrant refereert Marc Fierstra aan het feit dat de kwaliteit van de rechterlijke beslissingen onder druk staat. Dat klopt, maar niet de ‘natuurlijke’ reflex en door alleen maar te wijzen op de toenemende werkdruk van rechters en de te krappe budgetten.”

Wat zit jou in dit verband nu het meeste dwars?

Toon Peters: “Kijk, ik kan best begrip opbrengen voor rechters die klagen over de werkdruk. Geen enkel probleem daarmee. Maar dat geldt alleen voor die rechters die niet bijklussen. En geloof me, er zijn er die bijklussen en zich daar vorstelijk voor laten betalen. Op zich kan dat ook, maar dan moet dat wel voor een ieder zichtbaar zijn. De wet op het melden van bijbanen van rechters die nu al meer dan 25 jaar bestaat moet juist door de rechters worden nageleefd. Zij komen er nu zonder sancties mee weg als ze erop worden aangesproken. Het zinnetje “Het is aan mijn aandacht ontsnapt” is blijkbaar voldoende. Probeer je dat even voor te stellen als je datzelfde zinnetje beleefd tegen de oom agent zegt als je net een dorpje bent binnengereden met je auto met een snelheid van meer dan 80 kilometer, terwijl er duidelijk een bord van 50 kilometer stond bij binnenkomst. Denk je dat je ermee wegkomt zonder boete? En dan praat ik nog niet over de Belastingdienst. Maar blijkbaar geldt de wet niet voor de rechterlijke macht. Ik heb onlangs nog de Raad voor de Rechtspraak schriftelijk benaderd over deze misstand. De Raad voor de Rechtspraak vond dit blijkbaar niet belangrijk genoeg, want een reactie bleef uit. Ook de Hoge Raad die hierover benaderd is vond het geen issue. Was het niet de liegende rechter Westenberg, die op naam van de bv van zijn vrouw voor een paar ton bijverdiende? En dan wordt er door de rechterlijke macht nog steeds standaard verwezen naar de uitkomsten uit het World Justice Project. Ik heb daar zo mijn bedenkingen bij, want als het betrokken onderzoeksbureau niet eens kan bevestigen dat zij dit onderzoek hebben uitgevoerd in Nederland, dan is er volgens mij sprake van een fake onderzoek. Ik heb hierover al gepubliceerd in een artikel op 21 maart 2019 in De Volkskrant. Het is eigenlijk heel simpel, ik vind dat iedere rechtzoekende er zeker van moet zijn dat de rechter die tegenover je zit niet direct of indirect op de payroll van de tegenpartij staat.”

Even concreet, je hebt deelgenomen aan die digitale bijeenkomst op 17 juni jongstleden. Je hebt in de chat een vraag gesteld, die niet is beantwoord, terwijl de chat moderator publiekelijk verklaarde dat er geen vragen meer waren. Hoe zit dat precies?

Toon Peters: “Mijn vraag ging over het feit hoe serieus we de rechterlijke macht moeten nemen als rechters zelf wetten mogen overtreden en maar klagen over werkdruk en te weinig geld als de rechtbankpresidenten zelf niet eens weten wat hun personeel overdag allemaal uitspookt. Ik begrijp dat dit een hele directe vraag is, die niet heel vrolijk overkomt, maar het heeft echt te maken met gebrek aan vertrouwen, zeker nu de Hoge Raad bij monde van verschillende leden daar ook geen moeite mee heeft. Mijn tweede vraag, die ik later stelde, werd met een dooddoener beantwoord. Die vraag ging over de bedenkelijke rol van sommige advocaten. Er zijn namelijk advocaten die geen enkele moeite hebben met valsheid in geschrifte, het aanzetten tot meineed van getuigen en karaktermoorden plegen op getuigen. Hebben zij in het verleden ooit de eed of belofte afgelegd? Worden de beroepsregels wel nageleefd? Het zou het werk van een rechter er een stuk gemakkelijker op maken als advocaten doen wat ze bij hun eedaflegging gezworen hebben. Sommige advocaten zetten hun cliënten bewust aan tot liegen. Het antwoord van Fierstra was dat je toch altijd een klacht kunt indienen tegen zo’n advocaat. Als je weet hoe het tuchtrecht in Nederland functioneert, dan weet je dat de kans op succes erg klein is. De slager keurt namelijk zijn eigen vlees. Het beeld dat Fierstra probeerde te schetsen heeft mijns inziens weinig met de werkelijkheid te maken. Op mijn vragen had ik graag een eerlijk en realistisch antwoord gehad van de heer Fierstra, maar wellicht paste dat niet in de opzet. Ik concludeer dat kritische vragen over het functioneren van de rechtstaat door de heer Marc Fierstra van de Hoge Raad niet worden gewaardeerd. Het doet mij erg denken aan “Wij van WC-EEND adviseren WC-EEND.””