Is een verschoningsplicht voor rechters een oplossing?

Op 6 juli 2023 gaf mr. drs. Hester Bais op LinkedIn commentaar op het artikel “Werkgroep Verschoningsplicht voor Rechters pakt door” dat op 5 juli 2023 op het Risk & Compliance Platform Europe verscheen.

Door Hester Bais:

Hoewel de meeste rechters gelukkig deugen, blijkt dat helaas niet altijd het geval te zijn. Een onderwerp waar in Nederland al decennialang niet of nauwelijks over wordt geschreven in de media. Een taboe dat ik graag wil helpen doorbreken.

Rechters zijn onkreukbaar. Totdat het echt mis gaat zoals bij ‘de liegende rechter’ Westenberg (en Kalbfleisch). Hoe is het mogelijk dat Westenberg zelf zijn zaak kon kiezen (op verzoek van rechter Kalbfleisch) en waarom werd hem (hen) zo lang de hand boven hoofd gehouden? Westenberg bleek ook nog eens over een ongebruikelijk ruime vrijwaring te beschikken van de Raad voor de rechtspraak waardoor de Staat (lees: de burger) alle kosten en schadevergoeding als gevolg van het liegen voor Westenberg heeft betaald. De procedure heeft meer dan tien jaar geduurd met hoge kosten tot gevolg (€ 2 miljoen).

Wat voor een maatregelen zijn er binnen de rechtspraak naar aanleiding van deze zaak genomen? Los van een slechts tijdelijke maatschappelijke verontwaardiging zet dit soort corruptie weinig in beweging. Zaken worden in Nederland nog altijd niet ‘ad random’ toegewezen (dat zie ik ook in mijn eigen zaken).

Er blijken in de praktijk helaas teveel voorbeelden te bestaan (ieder voorbeeld is er overigens één teveel) dat Westenberg niet de enige rechter is die niet altijd even objectief en onkreukbaar was.

Om al het goede en relevante werk van de inmiddels ‘gepensioneerde’ Paul Ruijs (oa Integriteit Rechterlijke Macht (1996), Wij zien u wel in de rechtszaal (2002), Medische missers, juridisch gesjoemel (2007)) niet als een nachtkaars uit te laten gaan heb ik me bij hem (en Toon Peters & Jack Jetten) gevoegd in de Werkgroep rond de wet verschoningsplicht voor rechters. Ik vind het namelijk ontluisterend om vast te stellen dat er sinds de aanpassing van de wet in 1997 met betrekking tot het melden van nevenfuncties (een initiatief van Paul Ruijs cs) niet veel is veranderd (verbeterd). De registratieplicht wordt in de praktijk bovendien slecht nageleefd zonder dat daar sancties op volgen.